Mecliste Kabul Torba Yasada bazı önemli düzenlemeler öngörülmektedir. Bu düzenlemelerden;

I-ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ;

Yapılan düzenleme sonucunda;

a) 2017 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı Bakanlar Kurulunca belirlenen tutar ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2018 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2018 yılı içinde ilk defa dosya açılan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2018 yılı Ocak ila Eylül ayları için Bakanlar Kurulunca tespit edilen günlük tutar ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, Kuruma ödenecek sigorta primlerinden mahsup edilecektir. (Bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak)

Ancak;

– Doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması ve benzer nedenlerle bu uygulamadan yararlanmak amacıyla muvazaalı İşlem yapılması veya ücretlerin 2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için eksik bildirilmesi hallerinde bu teşvikler gecikme cezasıyla birlikte geri alınacaktır.

– Söz konusu aylarda prim belgeleri zamanında verilmeli ve prim borcu bulunmamalıdır (taksitlendirilenler borç sayılmamakta)

– Yukarıda belirtilen (a) bendinin uygulanmasında, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesinin verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin prim belgesindeki bildirimler esas alınacak, 2017 yılından önce dosya açılmış, ancak 2017 yılında sigortalı bildirilmemiş işyerleri hakkında ise (b) bendi hükümleri uygulanacaktır.

– İhaleli işlerde çalıştırılanlar bu destekten yararlanamayacaktır.

Bu uygulamada dikkate alınacak günlük SPEK ve çarpan sayısı Bakanlar Kurulunca tespit edilecektir.

II- KANUNUN 44 ÜNCÜ MADDESİYLE;  YENİ BİR PRİM TEŞVİKİ DAHA SAĞLANMAKTADIR.

Bu Teşvikten Yararlanabilmek İçin;

a-) İşçi, İş-Kur’a kayıtlı işsizler arasından 1/1/2018 ila 31/12/2020 tarihleri arasında işe alınmalıdır.

b) İşe girdiği aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla SGK’ya bildirilmemiş olmalıdır.

c) İşçi işe alındığı yıldan bir önceki takvim yılında işe alındığı işyerinden bildirilen sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmalıdır.

İşyerinin;

– imalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi halinde ilgili döneme ait günlük brüt asgari ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, asgari ücret üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında;

– Diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde sigortalının asgari ücret üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay SGK’ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanacaktır.

– Bu maddeyle sağlanan prim desteği 2020 yılı Aralık ayı/dönemi aşılmamak üzere, destek kapsamına giren sigortalılar için 12 ay süreyle uygulanacaktır. (Ancak bu süre; işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak uygulanır)

Birinci fıkrada belirtilen bilişim sektöründe destekten yararlanacak işyerlerini, NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında belirtilen işkolları arasından belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

– İşyeri ile ilgili aylık bildirgeler zamanında verilmeli, primler yasal süresinde ödenmeli ve prim borcu olmamalıdır. (Taksitlendirilenler borç sayılmaz)

– Doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması ve benzer nedenlerle bu uygulamadan yararlanmak amacıyla muvazaalı İşlem yapılması halinde bu teşvikler gecikme cezasıyla birlikte geri alınacaktır.

– Yukarıdaki şartların sağlanması kaydıyla kanundaki yararlanma süresini aşmamak üzere, destekten yararlanılmış olan sigortalının destek süresini tamamlamadan işten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı yeniden işe başladığı tarihteki durumu dikkate alınarak belirtilen sürelerden kalan süre kadar bu destekten yararlanmaya devam edilebilecektir.

– Bu uygulamada Fon tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemeyecektir.

-Bu teşvik hükümleri; ihaleli işlerde çalışanlar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmayacaktır.

-1/1/2018 ila 31/12/2020 tarihleri arasında ilk kez dosya açılan işyerleri ve daha önce dosya açıldığı halde ortalama sigortalı sayısının hesaplandığı yılda sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle SGK’ya prim belgesi vermeyen işyerleri, aranılan şartlar sağlanmak kaydıyla, 1/1/2018 tarihinden sonra ilk defa sigortalı bildiriminde bulunulan ayı takip eden üçüncü ayı takip eden aydan itibaren bu destekten yararlandırılacaktır

-Yersiz yararlanılan destek tutarı işverenden gecikme zammı ile birlikte geri alınacaktır.

-Bu teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.

-Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar daha sonra Bakanlık tarafından belirlenecektir.

III- BİR AY BENDEN BİR AY SENDEN DESTEĞİ

a) 2017 yılında SGK’ya verilen aylık bildirgedeki sigortalı sayısı ortalaması 1 ila 3 olan, imalat sektöründe faaliyet gösteren ve bu sektörde ustalık belgesi sahibi olunan özel sektöre ait işyerlerince, işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük sigortalılardan ve Kuruma kayıtlı işsizler arasından olmak kaydıyla 1/1/2018 tarihinden itibaren işe alınanların; işe girdiği aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla hizmeti olmaması, 2017 yılında işyerinden bildirilmiş olan sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, İşe alındıkları tarihten 2018 yılı Aralık ayı/dönemine kadar geçerli olmak üzere, destek kapsamına giren sigortalılar için asgari ücret üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında bu işverenlere prim desteği sağlanacaktır.

b) Destek kapsamındaki sigortalılar için yukarıda belirtilen prim desteğiyle birlikte 2018 yılı Aralık ayına kadar geçerli olmak üzere; sigortalının destek sağlanan aya ilişkin prim ödeme gün sayısının 53,44 TL ile çarpılması sonucu bulunacak tutar, ücret desteği olarak Kurum tarafından İşverene ödenecektir ve destek tutarı Fondan karşılanacaktır.

(Yani hem prim, hem de ücret desteği sağlanmaktadır)

c) Bu maddeyle sağlanan prim ve ücret desteği 2018 yılı Aralık ayı/dönemini geçmemek üzere, sigortalının işe alındığı ayı takip eden ilk aydan başlamak üzere her ikinci ay için uygulanacaktır.

d) Kapsama giren işyerleri en fazla iki sigortalı İçin destekten yararlanabilecektir.

e) Prim belgeleri zamanında verilmeli, primlerin yasal süresinde ödenmeli ve SGK’ya borç olmamalıdır. (Taksitlendirilenler borç sayılmaze) Bu kapsamda destekten yararlanılmış olan sigortalının İşten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde, bu maddede belirtilen şartların sağlanması kaydıyla 2018 yılı Aralık ayını geçmemek üzere söz konusu sigortalıdan dolayı bu destekten yararlanılabilecektir.

f) Bu kapsamda Fon tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemeyecektir.

g) 2018 yılında dosya açılmış işyerleri ile daha önce dosya açıldığı halde 2017 yılında prim belgesi vermeyen ve 2018 yılında ilk defa sigortalı bildiriminde bulunan işyerleri bu maddede yer alan destekten yararlanamayacaktır.

h) Bu hükümler, ihaleli işlerde çalıştırılanlar, SGDP’ya tabi olanlar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanamayacaktır.

ı) işe giriş tarihi itibarıyla sigortalının, işverenin birinci derece kan veya kayın hısmı ya da eşi olması durumunda söz konusu sigortalıdan dolayı bu maddede yer alan destekten yararlanılamaz. (Sigortalının işe giriş tarihinden sonra işverenle arasında oluşan hısımlık veya evlilik durumları destekten yararlanmayı etkilemez)

i) Bu destekten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanılamayacaktır. % 5 prim desteğinden ise yararlanılabilecektir.

j) Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

Bu teşvikin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenecektir.

IV- GERİYE YÖNELİK TEŞVİKLERDEN YARARLANMA OLANAĞI:

a) Daha önce kapsama girdiği halde prim teşviklerinden (örneğin 6111) yararlanmamış işverenlere, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde başvurmaları halinde geriye doğru teşviklerden yararlanma hakkı sağlanmaktadır. Bunun için dilekçe ile başvurulması yeterli olacak, ayrıca iptal-ek prim belgesi düzenlenmesine gerek kalmayacaktır.

b) Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonraki dönemde uygulanmak üzere, evvelce teşviklerden yararlanmamış olanlara başvuruları üzerine geriye yönelik 6 ayla sınırlı olarak teşviklerden yararlanma hakkı öngörülmektedir. (Bu 6 ayın başlangıcı 2018/Ocak ayından eski dönemi kapsamayacak)

V- 01 Ocak 2018 tarihinden itibaren Eksik gün bildirim formunun düzenlenmesine gerek kalmamaktadır. Bundan böyle 10 kişiden az sigortalı çalıştıran işverenler, eksik günleri (kodlarıyla) sadece aylık bildirgede beyan edecektir. Ancak uygulamayla ilgili hususlar daha sonra Sosyal Sigorta İşlemlerinin 102 nci maddesiyle belirlenecektir.

Süleyman İLHAN

Baş İş Müfettişi